دبستان شاهد امام حسين صحنه

15 تا 30 درصداز افت تحصيلي دانش‌آموزان به دليل اضطراب است!

سرويس اجتماعي برنا ، مردمک چشمانش به سرعت روي کلمات کتاب حرکت مي کنند اما هر چه بيشتر مي خواند کمتر در ذهنش جا مي گيرد. سعي مي کند که مطالب را حفظ و خود را براي امتحان فردا آماده کند. در اين روزها قول خريدMP4 برايش بهترين و شايد جذاب ترين انگيزه اي باشد که او را مقابل کتاب و دفترهايش مي نشاند اما وقتي که صفحات کتاب را ورق مي زند حجم مطالب، اضطراب و فراموشي که ناخواسته گريبانگيرش شده است اين هديه بيشتر و بيشتر از او دور مي شود زيرا تنها در صورت کسب معدل بيست به خواسته اش مي رسد، با وجود اينکه فردا امتحان نهايي دارد اما قادر به جمع و جور کردن ذهنش نيست و هر چند دقيقه يک بار افکارهاي مزاحم گريبانش را مي گيرد يا هر نيم ساعت يک بار به دستشويي مي رود. 
*** 
در سر جلسه امتحان هر چه به مغزش فشار مي آورد تا جواب سوالي را که روز قبل بارها آن را مرور کرده بود به خاطر بياورد تلاشش به جايي نمي رسد و مايوس و عصبي برگه را با مطالبي نامربوط پر مي کند و آن را به دست مراقب سالن داده و از جلسه امتحان خارج مي شود اما همين که پايش را بيرون مي گذارد يکي يکي جواب ها به ذهنش هجوم مي‌آورد و او را عصبي تر و مضطرب تر از قبل مي کند. 
*** 
ماه امتحان(دی و خرداد) براي والديني که بچه مدرسه اي دارند سراسر اضطراب و استرس و براي دانش آموزان پر از تنش هاي روحي و رواني است که با شب بيداري، پر خوري، کم خوري و کاهش وزن همراه است. 
اسم امتحان حتي فارغ التحصيلان را نيز دچار اضطراب مي کند چه برسد به دانش آموزاني که براي کسب نمره بهتر فشار خانواده ها را نيز تحمل مي کنند. 
عباسي مادر يکي از دانش آموان مقطع راهنمايي در اين رابطه مي گويد: وقتي که امتحان ها شروع مي شود ناخواسته استرس به سراغم مي‌آيد.

بخوان تا براي خودت کسي شوي

"بخوان" کلمه آشنايي است که دانش آموزان در شب هاي امتحان از زبان والدين شان مي شنوند و از امتحان غول مي سازد که دهان باز کرده تا آن ها را ببلعد. 
اضطراب حالت رايجي ميان دانش آموزان در شب هاي امتحان به خصوص در امتحان هاي نهايي و کنکور است که معمولا تا دريافت نتايج ادامه پيدا مي کند. 
دانش آموزان در شب امتحان گاهي از شدت اضطراب دچار حالت هايي هيجاني ناخوشايند و مبهم همراه با پريشاني، هراس، تپش قلب، تعرق، سردرد، بي قراري و تکرر ادرار مي شوند که به مرور در آينده تاثيرات منفي را براي فرد مي آورد. 
اضطراب شب امتحان نه تنها در بين دانش آموزان متوسط و ضعيف بلکه بين دانش آموزان زرنگ نيز شايع است، وقتي که يک دانش آموز توانايي ها و استعدادهاي خود را دست کم مي گيرد دچار تنش مي شود. 
اضطراب براي امتحان تا حدي يک امر طبيعي است و باعث افزايش تلاش و کوشش فرد مي شود ولي وقتي از حالت تعادل خارج شود باعث مشکلات روحي و جسمي در آينده مي شود. 
امتحان امتحان است و فرقي نمي کند که امتحان عادي باشد يا امتحان هاي سرنوشت سازي مانند امتحان نهايي و کنکور، چون در هر صورت با ترس و دلهره همراه است و همه افراد اين حالت را در زمان تحصيل خود تجربه کرده اند. 
  افت تحصيلي بدليل اضطراب است 
15 تا 30 درصد دلايل افت تحصيلي در ميان دانش آموزان بدليل اضطراب و استرس دانش آموزان در سر جلسه امتحان است. 
تا به حال اين اتفاق برايتان افتاده است که همه مطالب امتحان را بلد هستيد اما فکر مي کنيد که ذهن تان خالي است و هيچ نمي دانيد و وقتي برگه امتحاني را مي بينيد تمام آموخته هايتان از ذهن تان خارج مي شود و وقتي از سر جلسه امتحان خارج شديد يکي يکي جواب ها جلوي چشم تان رژه مي رود همه اين ها بدليل استرس و اضطراب قبل از امتحان است. 
چرا مضطرب مي شويم 
هنگامي که جلوي هر سوالي بارم نمره نوشته مي شود دانش آموز با پاسخ ندادن يک سوال دو نمره اي قادر به ارائه پاسخ هاي مناسب براي مابقي سوال ها نيست و سراسر امتحان در تنش مي گذرد. 
غلامرضا عليزاده جامعه شناس در گفت و گو با برنا، با اشاره به عواملي که در جامعه باعث تشديد استرس در دانش آموزان مي شوند، مي گويد: دانش آموزان به ويژه فرزندان خانواده هاي طبقه هاي متوسط به بالاي جامعه در ايجاد استرس در فرزند دانش آموزشان نقش مهمي را ايفا مي کنند. وي بيان مي کند: دانش آموزاني که در معرض استرس و اضطراب امتحان قرار دارند مطالب درسي شان را فقط تا پايان امتحان به خاطر مي سپارند به همين خاطر مهارت هاي زندگي را نمي آموزند. 
عليزاده ادامه مي دهد: نوع برخورد بعضي خانواده ها با امتحان فرزندشان آن ها را بيشتر دچار استرس مي کند، اينگونه خانواده ها همه نگراني هاي ناشي از موفقيت نشدن احتمالي دانش آموزان به آن ها انتقال مي دهند. 
وي مي افزايد: نگراني و استرس در درازمدت باعث افزايش فشارهاي عصبي در فرد مي شوند. 
عليزاده مي گويد: در اين گونه خانواده ها هدف اصلي از تحصيل فقط کسب نمره بالا است و براي اينکه فرزندشان به سطح توقع آن ها دست پيدا کند به آن ها بيشترين فشار را وارد مي کنند که خود عاملي براي افت تحصيلي در ميان فرزندان مي شود. 
وي ذکر مي کند: رفتارهاي دلسوزانه و نسنجيده والدين بر روي فرزندان آثار منفي باقي مي گذارد. 
عليزاده بيان مي کند: معلمان و متوليان علوم آموزشي با ايجاد جو شبه پليسي در امتحانات و مستقر کردن مراقبان و ناظران امتحان ها که با چهره هاي درهم رفته نظاره گر امتحان ها هستند خود به سنگيني فضاي امتحان و استرس هاي ناشي از آن مي افزايد به ويژه تعداد سوالات محدود با نمرات بالا اين اضطراب را افزايش مي دهد. 
عليزاده مي گويد: خانواده ها نبايد دل نگراني هاي خود را به فرزندان شان منتقل کنند ضمن اينکه متوليان آموزشي نيز بايد محيطي آرام و بدور از تنش را براي برگزاري امتحان دانش آموزان فراهم کنند. 
وي ادامه مي دهد: اضطراب هاي دوران تحصيل باعث کاهش تمايل فرد به ادامه تحصيل در مقاطع بالاي علمي مي شود. 
اضطراب در زمان امتحان فشارهاي رواني را در پي دارد 
عوامل فردي و شخصيتي، عوامل آموزشگاهي و اجتماعي مانند اضطراب عمومي، پايين بودن اعتماد به نفس و عوامل خانوادگي از جمله عوامل ايجاد اضطراب در زمان امتحان است. 
محمد احمدي روانشناس در گفت و گو با برنا با اشاره به اينکه اضطراب امتحان گاهي به دو صورت در دانش آموز ظاهر مي شود، مي گويد: گاهي اضطراب بيش از حد دانش آموز براي امتحان باعث ايجاد حالت هاي جسمي مانند: تهوع، اسهال و استفراغ شده و فرد را از حضور در سر جلسه امتحان محروم مي کند. 
وي بيان مي کند: گاهي اضطراب توسط دانش آموز تا سر جلسه امتحان کنترل مي شود اما بدليل اضطراب در سر جلسه امتحان سوالات را جابه جا و نامربوط جواب مي دهد. 
اين روانشناس با بيان راهکارهاي کاهش اضطراب در سر جلسه امتحان ادامه مي دهد: بهترين تکنيک کاهش اضطراب دانش آموز در سر جلسه امتحان حذف فشار و کاهش تاکيد بيش از حد خانواده ها به دانش آموز به خصوص در شب هاي امتحان است زيرا اين فشارها انرژي منفي را به دانش آموز منتقل مي کند که تا بعد از امتحان نيز به همراه وي است. 
احمدي با اشاره به زمينه هاي پيشگيري از اضطراب دانش آموز در سر جلسه امتحان ذکر مي کند: توکل به خدا، داشتن برنامه اي منظم از اول سال براي فراگيري دروس، حفظ آرامش، مشورت با يک مشاوره، تمرين دروس، ايمان به توانايي و استعدادش، دوري از محرک هاي نامطلوب به ميزان زيادي قابل پيشگيري است. 
وي با بيان اينکه بسياري از استرس ها بيروني است، بيان مي کند: انتظاراتي که خانواده و اطرافيان از دانش آموز دارند اضطراب و تنش فرد را در زمان امتحان افزايش مي دهد. 
اين روانشناس با بيان اين که والديني که بيرون سالن امتحان منتظر دانش آموز مي نشينند نيز باعث افزايش استرس در فرد مي شوند،مي گويد: رفتارهاي والدين به خصوص در شب امتحان باعث کاهش راندمان فرد مي شود. 
احمدي با بيان اين مطلب که اضطراب دانش آموز باعث کاهش 70 تا 100 درصدي کارائي وي در سر جلسه امتحان مي شود، بيان مي کند: فرد تحت تاثير فشارهاي رواني کارائي مناسبي براي پاسخگويي به جواب ها ندارد. 
وي با بيان اين مطلب که فرزندان خانواده هاي نابهنجار بيشترين استرس را در زمان امتحان تجربه مي کنند، ادامه مي دهند: فرزندان خانواده هايي که در زندگي خود برنامه منظمي و درآمد کافي در اختيار ندارند بيشتر در معرض اضطراب قرار مي گيرند. 
احمدي با اشاره به نقش اولياء مدرسه در کاهش اضطراب دانش آموزان بيان مي کند:

 هر چقدر محيط آموزشي با نشاط تر و با برنامه منظمي اداره شود استرس دانش آموزان در زمان امتحان کمتر مي شود. 
اضطراب در زمان امتحان کورتيزول بزاقي و نبض کودکان را افزايش مي دهد 
در تحقيقي که احمد عليپور دانشيار گروه روانشناسي دانشگاه پيام نور تهران بر روي 100 دانش آموز مقطع پنجم ابتدايي انجام داده است آمده که امتحانات نهايي به عنوان منابع استرس زا کورتيزول بزاقي و نبض کودکان را افزايش داده که اين افزايش تحت تاثير شخصيت، افزايش نبض و جنسيت کودکان است. 
همچنين امتحانات نهايي به عنوان عوامل استرس زا IgA بزاقي کودکان را بدون توجه به جنسيت و اضطراب امتحان کاهش مي دهند. 
دانش آموزان ضمن اينکه همه تلاش خود را براي کسب نمره قبولي کسب مي کنند بايد به اين امر نيز توجه کنند که حتي اگر سر جلسه امتحان همه جواب ها را نيز فراموش کنند دنيا به آخر نمي رسد و فرصتي براي جبران آن دارند.

************************************

رقابت برای نمره بیست و ارزشیابی توصیفی