علت رسم خطوط ناصاف مي تواند ضعف عضلات كوچك و بزرگ دست باشد . البته بايد توجه داشت كه تقويت عضلات كوچك و بزرگ دست به معناي توانايي و يا كم توان بودن كودك نيست . چه بسا افراد بزرگ سال هستند كه كارشان پتك زدن يا چكش زدن استولي در عملكرد عضلات ظريف دست خود ضعف دارند .
عوارض ناشي از ضعف در عضلات ظريف دست :
نارسا نويسي ، خستگي ، دلزدگي كودكان از نوشتن تكليف و ... است .
بيشتر والدين حتي مربيان بدون توجه به علت اصلي كه ضعف در عضلات دست كودك مي باشد ، در برابر مقاومت كودك و ابراز خستگي وي ، آن عزيزان را ملامت كرده و حتي گاهي آنها را به زور وادار به ادامه انجام تكاليف خود مي كنند .غافل از اينكه علت اصلي در جاي ديگري بايد بررسي و برطرف شود .
علت ايجاد روابط نا مناسب بين اوليا و فرزند مي تواند از همين جا به علت كم اطلاعي والدين آغاز گردد . اين مشكل به مرور زمان بزرگتر و بزرگتر ميشود تا جايي كه از نظر تربيتي مشكلات عمده اي بروز ميكند در نتيجه در آينده اي نه چندان ، دور كودك به نوجواني پرخاشگر تبديل شده و در نهايت احتمالا اين مشكل به ترك تحصيل و مشكلات تربيتي مي انجامد .
فعاليت هاي ترميمي براي تقويت عضلات دست
1- به كودك طنابي بدهيد و از او بخواهيد آن را گره بزند و بعد گره هاي آن را باز كند .
2- باز و بسته كردن دگمه و زيپ :
متاسفانه در برخي از خانواده ها ديده ميشود كه والدين جهت ابراز محبت به كودك ، فرصتي به او براي پوشيدن و در آوردن لباسهايش نمي دهند در صورتي كه انجام اين فعاليت ها موجب تقويت عضلات دست و جلوگيري از مشكلات احتمالي آتي در وي ميشود .
3- مچاله كردن روزنامه به كمك يك دست بدون كمك گرفتن از قسمتهاي ديگر بدن
4- خمير بازي و ساختن وسايل با خمير :
اين خمير را به راحتي ميتوان در منزل تهيه كرد . دستور ساخت :
1 واحد نمك / 4 واحد آرد گندم / يك چهارم واحد روغن و به اندازه ي كافي آب
5- قيچي كردن كاغذهاي باطله ( روزنامه . بهتر است از قيچي هاي نوك گرد استفاده شود .
6- از كودك بخواهيد هركدام از انگشتان دست را كه به او اشاره مي كنيد ، به تنهايي حركت بدهد .
بازو بسته كردن انگشتان ( يك دست را روي ميز قرار داده و از كودك مي خواهيم انگشتان خود را باز كرده و سپس به يكديگر بچسباند .
7- تعدادي پيچ و مهره و قفل و كليد در اختيار كودك قرار دهيد تا آنها را باز و بسته كند .
از ميخ و تخته و چكش هم مي توان استفاده كرد . براي ايجاد انگيزه ي بيشتر مي توان روي تخته طرح ساده اي را مانند يك گل يا يك حيوان طراحي كرده ، سپس از كودك بخواهيم كه بر روي طرح ميخ بكوبد .
8- مقداري گل رس تميز در اختيار كودك بگذاريد تا با آن بازي كند و از او بخواهيد اجسام مختلف را با آن بسازد .
9- از كودك بخواهيد تا با گچ نرم بر روي تخته تعدادي خطوط موازي با فواصل كم و زياد رسم كند
10-پيچاندن نخ به دور قرقره
11-گذاشتن چوب كبريت ها در داخل جعبه يا دسته دسته كردن چوب كبريت ها
12-عبور از مازها
13-بستن بند كفش
14-تيله بازي
15-بازي يك قل دو قل
16- طراحي با دانه هاي تسبيح ، حبوبات ، ني ، در نوشابه
و هزاران فعاليت ساده ديگر كه با انجام مداوم و هدفدار آن ميتوان در توانمندي عضلات كودك و جلوگيري از عوارض ذكر شده به كودك و خانواده وي كمك كرد .
ريشه يابي : علت ، احتمالا عدم هماهنگي چشم و دست است .
همانطور كه قبلا هم اشاره كرديم بنا به اعتقاد يكي از نظريه پردازان ، علت اصلي اختلالات يادگيري همين عدم هماهنگي بين قواي مختلف است كه اگر به موقع در صدد جبران آن بر نيائيم ، به تدريج مشكلات كودك بيشتر ميشود .
نشانه ها : احتمالا نارسايي در تكلم ، نوشتن ، خواندن ، كند بودن حركات تخصصي بدن و خستگي سريع از خواندن و نوشتن وجود دارد .
قبل از در نظر گرفتن فعاليت هايي به جهت هماهنگي چشم و دست ، بهتر است اول از غلبه ي طرفي كودك اطمينان يابيم
در تحقيق گرو نشانگر همبستگي مهارت هاي عضلاتي و تعادل در كودكان 5و 6 ساله بود و تحقيق مك گيل هم بستگي ميان توانايي ادراكي حركتي و پيشرفت در خواندن كلاس هاي اول و دوم و سوم ابتدايي تاييد كرد .
تحقيقاتي كه در ايران صورت گرفته است ، عمدتا همبستگي بين توانمندي هاي حركتي و پيشرفت تحصيلي را گزارش كرده اند . از جمله تحقيق آقاي ناصر سليماني در سال ( 1373 ) نشان ميذهد كه
اولا رشد به موقع رفتارهاي بدني و فعاليت هاي بازي بايد مورد توجه قرار گيرد .
ثانيا : براي جبران رفتارهاي ادراكي بينايي و ادرتكي حركتي كودك به موقع شكل نگرفته اند ، بايد بازي ها و فعاليت هايي تدارك ديد ، تا به اصطلاح حلقه هاي مفقوده در مراحل رشد جبران شوند . مقايسه رفتارهاي فعلي كودك با الگوهاي رشد رفتاري ژان پياژه طرح كرده است ، مي تواند راهنماي خوبي براي شناسايي كمبودها و تدارك فعاليت هاي پرورشي و درماني مربوط به سنين مختلف باشد . ( تبريزي مصطفس 1375 )